Skład 3 sędziów
Data orzeczenia: 29 stycznia 2015 r.
1. Czy przedmiotem przestępstwa z art. 286 § 1 kodeksu karnego, mogą być świadczenia wynikające z transakcji o charakterze przestępczym lub świadczenia niegodziwe, w rozumieniu art. 412 kc?
2. Czy ustalenie, że pochodząca z przestępstwa korzyść majątkowa jego sprawcy, ma jednocześnie charakter świadczenia świadomie spełnionego przez pokrzywdzonego w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym, aktualizuje obowiązek obligatoryjnego orzeczenia jej przepadku na podstawie art. 45 § 1 kk, czy też zgodnie ze zdaniem drugim tego przepisu, wskazującym, że "Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi" - oznacza to konieczność zastosowania tu przepisu art. 46 § 1 kk?
Dnia 29 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
TEZA: Przepis art. 286 § 1 k.k. nie zawiera ograniczenia przewidzianego nim skutku oszustwa jedynie do "niekorzystnego rozporządzenia mieniem” wykonanego „w celu godziwym”, czy ogólniej – do „rozporządzenia niekorzystnego” i „godziwego”.
Dobrem prawnym chronionym przepisem art. 230 § 1 k.k. jest działalność określonych instytucji publicznych, związana z ich prawidłowym, budzącym autorytet i zaufanie obywateli, bezinteresownym funkcjonowaniem – a więc nie indywidualnie określony ważny interes prywatny, nawet chroniony dodatkowo, lecz rodzajowo odmienne dobro ogólne; nie może być zatem mowy o bezpośrednim naruszeniu lub zagrożeniu żadnego dobra osoby zainteresowanej, wobec której
sprawca, w zamian za korzyść lub jej obietnicę, podejmuje się przy użyciu wpływów pośrednictwa w załatwieniu sprawy we wspomnianej instytucji.
Sam tylko stan pokrzywdzenia przestępstwem oszustwa z art. 286 § 1 k.k. nie stanowi wystarczającego tytułu uprawniającego do zwrotu przedmiotu
W niniejszym dziale strony będą ukazywały się będą publikowane wybrane orzeczenia Sądu Najwyzszego ważne dla praktyki i klientów kancelarii.
Środki karne nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się do określonych osób
Wyrok z dnia 17 września 2015 r., III KK 299/15
Teza:
Nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym wymieniony w art. 39 pkt 2e k.k. (po nowelizacji Kodeksu od 1 lipca 2015 r. jest to nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym) orzeka się w latach od roku do lat 10. Wprawdzie realizacja nakazu opuszczenia lokalu ma charakter jednorazowy, ale i tak konieczne jest określenie okresu obowiązywania tego nakazu, oznacza to bowiem jednocześnie niemożność ponownego wprowadzenia się̨ do lokalu przez wyznaczony okres (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r., V KK 256/08). Z kolei zakaz zbliżania się̨ do określonych osób, wymieniony w art. 39 pkt 2b k.p.k. orzeka się zgodnie z dyspozycją art. 43 § 1 k.p.k. także w latach, od roku do lat 15.
Uczynienie sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu w rozumieniu art. 65 § 1 k.k.
Postanowienie z dnia 8 stycznia 2015 r., V KK 165/14
Teza:
Art. 65 § 1 k.k. nie uzależnia stosowania nadzwyczajnego obostrzenia kary wobec sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, od czasu jego trwania. Decydujące znaczenie ma w tym względzie sposób działania sprawcy, który zgodnie z jego zamierzeniem przysparza mu stałego dochodu.
Z uzasadnienia:
Dążąc do pogłębienia wykładni art. 65 § 1 k.k. w realiach niniejszej sprawy, należy zauważyć́, że określenie „stałe źródło dochodu”, zamieszczone w tym przepisie jest poprzedzone słowami „... do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie...”. Jest oczywiste, że oba sformułowania charakteryzują̨ zarówno zamiar, jak i sposób oraz skutek działania sprawcy. Oznaczają̨, że sprawca uruchomił takie przestępcze działanie, którego modus operandi zapewnia powtarzalność́ osiągania bezprawnego dochodu. Przestępstwo jest wtedy dla sprawcy źródłem korzyści majątkowych, funkcjonującym permanentnie i w zasadzie przez czas nieokreślony. Ta właściwość́ przestępstwa, wyrażająca się̨ w osiąganiu dochodu przez sprawcę, przejawia się̨ w całym okresie jego dokonywania i stanowi realizację celu sprawcy. Jako taka wypełnia od początku ustawowy warunek nadzwyczajnego obostrzenia kary. Dlatego też przerwanie procederu z przyczyn niezależnych od sprawcy, np. przez organy ścigania, nie odbiera przestępstwu omawianej cechy. Jak już̇ zauważono, przepis art. 65 § 1 k.k. nie uzależnia stosowania nadzwyczajnego obostrzenia kary wobec sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, od czasu jego trwania. Decydujące znaczenie ma w tym względzie sposób działania sprawcy, który zgodnie z jego zamierzeniem przysparza mu stałego dochodu. Czas trwania przestępstwa jest natomiast okolicznością̨, która może ważyć́ na stopniu, w jakim Sąd orzekający o karze dla sprawcy, zastosuje obostrzenia przewidziane w art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., z których minimalnym jest wymierzenie kary powyżej dolnej granicy zagrożenia, a maksymalnym wymierzenie kary przekraczającej o połowę̨ górną̨ granicę zagrożenia ustawowego.
Skład 3 sędziów
Data orzeczenia: 29 stycznia 2015 r.
1. Czy przedmiotem przestępstwa z art. 286 § 1 kodeksu karnego, mogą być świadczenia wynikające z transakcji o charakterze przestępczym lub świadczenia niegodziwe, w rozumieniu art. 412 kc?
2. Czy ustalenie, że pochodząca z przestępstwa korzyść majątkowa jego sprawcy, ma jednocześnie charakter świadczenia świadomie spełnionego przez pokrzywdzonego w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym, aktualizuje obowiązek obligatoryjnego orzeczenia jej przepadku na podstawie art. 45 § 1 kk, czy też zgodnie ze zdaniem drugim tego przepisu, wskazującym, że "Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi" - oznacza to konieczność zastosowania tu przepisu art. 46 § 1 kk?
Dnia 29 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały
TEZA: Przepis art. 286 § 1 k.k. nie zawiera ograniczenia przewidzianego nim skutku oszustwa jedynie do "niekorzystnego rozporządzenia mieniem” wykonanego „w celu godziwym”, czy ogólniej – do „rozporządzenia niekorzystnego” i „godziwego”.
Dobrem prawnym chronionym przepisem art. 230 § 1 k.k. jest działalność określonych instytucji publicznych, związana z ich prawidłowym, budzącym autorytet i zaufanie obywateli, bezinteresownym funkcjonowaniem – a więc nie indywidualnie określony ważny interes prywatny, nawet chroniony dodatkowo, lecz rodzajowo odmienne dobro ogólne; nie może być zatem mowy o bezpośrednim naruszeniu lub zagrożeniu żadnego dobra osoby zainteresowanej, wobec której
sprawca, w zamian za korzyść lub jej obietnicę, podejmuje się przy użyciu wpływów pośrednictwa w załatwieniu sprawy we wspomnianej instytucji.
Sam tylko stan pokrzywdzenia przestępstwem oszustwa z art. 286 § 1 k.k. nie stanowi wystarczającego tytułu uprawniającego do zwrotu przedmiotu rozporządzenia mieniem (naprawienia szkody), gdy to rozporządzenie polega na świadomym i dobrowolnym spełnieniu świadczenia w zamian za popełnienie przestępstwa płatnej protekcji, określonego w art. 230 § 1 k.k.
Postanowienie z dnia 25 września 2015 r., II KZ 34/15
Teza:
Wyznaczenie obrońcy z urzędu przez organ procesowy, który w świetle art. 81 § 1 k.p.k. nie był do tego kompetentny, nie jest co do zasady okolicznością wyłączają- cą uprawnienie tego obrońcy do ubiegania się o przyznanie mu przewidzianych prawem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.
Z uzasadnienia:
„Sąd Okręgowy w W., postanowieniem z 23 czerwca 2015 r., nie uwzględnił wniosku obrońcy z urzędu skazanego adw. (...) o przyznanie mu wynagrodzenia za sporządzenie kasacji od wyroku tego Sądu z dnia 2 kwietnia 2015 r. W uzasadnieniu wskazał, że wy- mieniony adwokat, który występował w roli obrońcy z urzędu w postępowaniu apelacyj- nym, nie został wyznaczony obrońcą z urzędu w celu ewentualnego sporządzenia i pod- pisania kasacji.
Wymienione postanowienie zaskarżył zażaleniem adw. (...), podnosząc, że do opraco- wania kasacji został uprawniony zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego w W.